بازی ویدیویی چیست؟
به هرنوع بازی که توسط فضای مجازی و دستگاه های الکترونیکی اجرا شود بازی ویدیویی گفته می شود. این بازی ها هم میتوانند به صورت انفرادی و هم در تعامل با سایر بازیکنان و عمدتا به صورت آنلاین اجرا شوند. در شرایطی که بازی به صورت چند بازیکنه اجرا شود، بازیکنان دیگر ممکن است هم تیمی و یا در مقابل بازیکن قرار گیرند.
سیستم های الکترونیکی مورد استفاده برای بازی کردن بازی های ویدئویی به عنوان سیستم عامل شناخته می شوند؛ علاوه بر رایانه های عمومی مانند لپ تاپ / دسکتاپ و گوشی های هوشمند ، دستگاه هایی هستند که به طور انحصاری برای پخش وانجام بازی های ویدئویی ایجاد شده اند مثل کنسول و….
عمدتا هر بازی ویدئویی برای سیستم عامل های خاص توسعه داده شده و منتشر می شوند. و به اصطلاح بازی انحصاری آن شرکت گفته می شود. برای مثال، یک بازی ویدیویی که برای Steam ساخته شده است ممکن است برای Xbox One قابل دسترسی نباشد.
امروزه اینترنت و فضای مجازی با فناوری های مدرن و نرم افزارهای به روز خود، تحولات بسیاری در زندگی بشر ایجاد کرده است. در بین نرم افزارها، بازی ها بیشترین سهم فروش را به خود اختصاص داده اند و البته این احتمال هم داده می شود که شاید عده قلیلی با خرید بیش از حد اینگونه بازی ها، عامل این رخداد باشند.
بیشتر بدانید : 📌 راه کارهایی برای وابستگی کمتر به بازی ویدیویی یا اینترنت
اختلال بازی ویدئویی
بطور مختصر و مفید باید بگویم؛ اختلال بازی ویدیویی یک نوع بیماری جدید است که بیشتر در بین کودکان، نوجوانان و جوانان شیوع پیدا کرده، این نوع از بیماری بمانند اعتیاد به مواد مخدر است، بطوریکه فرد برای دسترسی به دستگاه بازی از همه جهات زندگی خود می زند که به بازی کردن برسد و از جمع خانواده و دوستانش دور می شود و غرق در بازی های دیجیتالی با انواع کنسول های بازی می شود.
اعتیاد به بازی یا اختلال بازی ویدئویی
WHO اختلال بازی را به عنوان یک رفتار اعتیاد آور ذکر کرده است. افراد مبتلا به اختلال بازی اکثر ساعات، خود را با بازی سرگرم می کنند، دلبستگی احساسی قوی به این رفتار دارند و ممکن است در نتیجه آن ارتباطات اجتماعی کمتری داشته باشند. همانند سایر موارد اعتیاد، اختلال بازی میتواند تاثیر منفی بر زندگی خانوادگی، روابط و کار و تحصیل داشته باشد.
در سال 2017 میلادی درآمد جهانی حاصل از فروش بازی های دیجیتال 116 میلیارد دلار بود و پیش بینی می شود در سال 2020 میلادی این رقم به 143.5 میلیارد دلار برسد. طبق آمارهای منتشر شده در ایران به صورت کلی 49 میلیون کاربر اینترنت وجود دارد و 23 میلیون نفر از بازی های دیجیتال استفاده میکنند و درامد حاصل از جمعیت ایرانی در مارکتینگ جهانی تا جون 2018 حدودا 602 میلیون دلار براورد شده است.
در سال 2007 میلادی شورای انجمن پزشکی علوم و بهداشت عمومی آمریکا بیان کرد که “استفاده بیش از حد از بازی ویدیویی” می تواند به عنوان یک اختلال مطرح شود . امروزه مطالعات گسترده ای در رابطه با ابعاد مختلف روانشناختی، سبب شناسی، مطالعات fMRIو تصویربرداری مغزی ، اپیدمیولوژی، مداخلات درمانی و سایر ابعاد مهم اختلال بازی در سراسر جهان در حال اجراست.
تحقیقات نشان داده اند که افرادی که استفاده بیش از حد از بازی های ویدیویی دارند، تغییرات محسوسی در خلق و خو و وابستگی همانند اعتیاد مرتبط با مواد، نشان می دهند .
در کتابچه طبقه بندی بیماری های جهانی که توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است، اختلال بازی ویدیویی به عنوان رفتاری معرفی شده است که مداوم یا برگشت پذیر بوده به طوری که اختلال در کنترل این رفتار پیش آمده و با وجود مخاطرات و عواقب منفی آن، باز در اولویت نسبت به سایر فعالیت های روزانه قرار می گیرد.
این اختلال ، علاوه بر اضطراب و افسردگی، با مشکلات بهداشت و سلامت جسمانی، امتناع از حضور در مدرسه، کاهش بازده شغلی و انزوای اجتماعی در ارتباط می باشد. مطالعات اپیدمیولوژیک انجام شده نیز نشان داده اند که جمعیت جوان در معرض خطر بیشتری هستند.
یکی از ملاک های تشخیص اختلال بازی ویدیویی برای بسیاری از متخصصین مدت زمان بازی کردن است، دیده شده که افرادی که دچار اختلال هستند روی مدت زمان بازی روزانه خود کنترل ندارند و حدودا 55-75 ساعت در طول هفته به صورت میانگین به بازی میپردازند .
حتی با وجود برنامه ریزی های متعدد که برای خود انجام میدهند یا با وجود تذکرات اطرافیان باز هم نمیتوانند مدت زمان بازی خود را محدود کنند.
چه افرادی هدف اعتیاد به بازی هستند؟
امی شریور، متخصص اطفال در Unity Point Health میگه: هیچ رده سنی خاصی در شروع اختلال بازی وجود نداره. نود درصد کودکان و نوجوانان در جامعه ما بازی میکنن، اما فقط یک تا ۹ درصد اونها به اختلال بازی دچار میشن. مانند هر اعتیادی، عدهای نیز بیشتر در معرض خطر هستن. مثلاً کودکان و نوجوانانی که بیشتر بازی های ویدئویی انجام میدن و دارای تواناییهای اجتماعی پایینتر (مهارتهای طبیعی اجتماعی، عاطفی، شناختی یا رفتاری) و انگیزشی بیشتر (توانایی عمل بر روی هوس) هستن، ابتلا به اختلال به بازی در اونها محتملتره.
آیا افراد علاقمند به بازی در معرض خطر اعتیاد به بازی هستند؟
شکی نیست که برخی از رفتارهای مرتبط با بازی مشکل ساز هستند. بازی بیش از حد ممکن است حتی در برخی موارد منجر به مرگ شود. اما اکثریت افرادی که به بازیهای ویدئویی علاقهمندند نباید نگران باشند. با توجه به تحقیقات انجام شده در رابطه با اختلال بازی، اکثر افرادی که بازیهای آنلاین میکنند، علائم منفی گزارش نمیدهند. محققان گزارش میدهند که تنها ۰.۳ تا ۱ درصد از افراد احتمالا علائم اختلال بازی را بروز میدهند.
طبق مطالعه دیگری، افرادی که علائم اختلال بازی را دارند، از سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و ذهنی کمتری بهرهمند هستند. برخی از کارشناسان بر این باورند که بازی کردن میتواند به خصوص برای کودکان مفید هم باشد. تحقیقات نشان میدهند که بازی ممکن است مهارتهای شناختی و اجتماعی کودکان را گسترش دهد.
با وجود اینکه این اختلال شایع نیست، افراد باید مراقب زمانی که صرف بازی میکنند باشند. آنها همچنین باید بر تاثیر بازی بر سایر فعالیتهایشان و روابط خود با دیگران نظارت داشته باشند. گاهی اوقات بازی بیش از حد ممکن است مشکلات دیگری مانند افسردگی و اضطراب ایجاد کند.
راه های درمان اعتیاد به بازی (اختلال بازی)
با توجه به اینکه اختلال بازی طبقه بندی جدیدی است، بنابراین هنوز برنامه درمانی مشخصی برای آن وجود ندارد با این حال، احتمال دارد که درمان های دیگر رفتارهای اعتیاد آور مانند اعتیاد به قمار نیز برای اختلال بازی مناسب باشد، که شامل درمان، دارو و گروه های کمک به خود می باشد. این روش به این صورت است که همزمان از ترکیب چندین نوع درمان استفاده می شود، در این پژوهش محققان از روش های زیر استفاده می کنند که این یک مدل درمان پیشنهاد شده است. احتمال دارد که دیگر محققان درمان های جایگزین برای اختلال بازی را پیشنهاد کنند.
آموزش روانی: در این مرحله به فرد در مورد رفتارهای بازی و تأثیر آنها بر سلامت روان آموزش داده می شود.
درمان معمولی: شاید بتوان درمان هایی که برای اعتیاد وجود دارد را برای ناهنجاری های بازی تطبیق داد. درمان به فرد کمک می کند تا گرایش خود را کنترل و با افکار غیرمنطقی مقابله کند.
درمان درون فردی: این درمان به افراد کمک می کند تا هویت خود را کشف کنند، اعتماد به نفس خود را بالا ببرند و هوش احساسی خود را افزایش دهند. طی این درمان، فرد با استفاده از مهارت های ارتباطی خود با دیگران تعامل برقرار خواهد کرد.
مداخله خانوادگی: اگر اختلال بازی تاثیر منفی در روابط با دیگران داشته باشد، اعضای خانواده ممکن است نیاز به مشارکت در برخی از جنبه های درمان داشته باشند.
ایجاد شیوه زندگی جدید: برای جلوگیری از بازی بیش از حد، مردم باید مهارت ها و توانایی های خود را بررسی کنند، اهداف خود را تعیین کنند و فعالیت هایی غیر از بازی که از آنها لذت می برند، پیدا کنند.
اگر کودکی یا نوجوانی دارید که به این علائم دچار شده است می توانید از روان شناسان مجرب و متخصص در این امر مشاوره دریافت کنید. پیشنهاد ما خانم دکتر مرضیه حمزه زاده می باشد
سوالات متداول
Frequently asked questions
چه کسانی دچار اختلال بازی هستند؟
ناتوانی در کنترل خود حین بازی
غرق شدن در بازی و کمتوجهی به زندگی
توجه به بازی حتی با آگاهی از پیامدهای منفی آن
هدر دادن لحظات مهم زندگی و عدم توجه به سلامت خود
تغییر الگوی خواب، فعالیتهای بدنی و تغذیه
دوره اعتیاد به بازی حداقل ۱۲ ماه است
مواردی که به اختلال بازی منجر می شود؟
در صورتی که فرد پنج مورد از معیارهای زیر را به مدت حداقل یک سال داشته باشد:
۱) مشغولیت دائمی به بازی های اینترنتی
۲) سعی در متوقف کردن یا محدود کردن بازی دارد، ولی موفق نمی شود.
۳) دائما نیاز به زمان بیشتری دارند تا بازی کند.
۴) علاقه و رغپبتی به انجام فعالیت ها یا سرگرمی های دیگر ندارد.
۵) با وجود اینکه می داند افراط در بازی های اینترنتی زندگی اش را تحت تاثیر قرار می دهد ولی باز هم این کار را ادامه می دهدو
۶) در مورد استفاده از بازی های اینترنتی به دیگران دروغ می گوید.
۷) از بازی های اینترنتی برای از بین بردن اضطراب استفاده می کند.
۸) به دلیل بازی های اینترنتی فرصت ها و برقراری رابطه با دیگران را از دست داده است.
راه های درمان اختلال بازی ؟
آموزش روانی
درمان معمولی
درمان درون فردی
مداخله خانوادگی
ایجاد شیوه زندگی جدید