روز جهانی زبان مادری

دوم اسفند یا بیست و یکم فوریه روز جهانی زبان مادری

روز جهانی زبان مادری یک جشن سالانه جهانی است که در 21 فوریه به تاریخ میلادی و 2 اسفند به تاریخ خورشیدی به منظور ارتقاء آگاهی از تنوع زبانی و فرهنگی و ترویج چند زبانگی برگزار می شود. اولین بار توسط یونسکو در 17 نوامبر 1999 اعلام شد، به طور رسمی توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه 56/262 سازمان ملل متحد در سال 2002 به رسمیت شناخته شد.

روز زبان مادری بخشی از یک ابتکار گسترده تر “برای ترویج حفظ و حفاظت از همه زبان‌های مورد استفاده مردم جهان، همانطور که مجمع عمومی سازمان ملل در 16 مه 2007 در قطعنامه 61/266 سازمان ملل تصویب کرد، که همچنین سال 2008 را به عنوان سال بین‌المللی زبان‌ها تعیین کرد.

ایده بزرگداشت روز جهانی زبان مادری ابتکار بنگلادش بود.در بنگلادش، 21 فوریه سالگرد روزی است که مردم بنگلادش (پاکستان شرقی در آن زمان) برای به رسمیت شناختن زبان بنگلایی مبارزه کردند.در بنگال غربی هند نیز جشن گرفته می شود.

راهپیمایی صفوف در 21 فوریه 1952 در داکا برگزار شد.
21 فوریه در سال 1999 توسط یونسکو به عنوان روز جهانی زبان مادری اعلام شد. این روز از 21 فوریه 2000 در سراسر جهان گرامی داشته شده است.

دوم اسفند روز جهانی زبان مادری بود. روزی که از سیزده سال پیش برای جلب توجه انسان ها به اهمیت حفظ تنوع زبانی در جهان، گرامی داشته می شود.

هر دو هفته یک زبان ناپدید می شود و درنتیجه یک میراث فرهنگی و فکری کامل را با خود می برد.

هنگامی که حتی یک زبان ناپدید می شود، بخشی از ملیله غنی از تنوع فرهنگی جهان نیز ناپدید می شود. یک واقعیت خیره کننده این است که حدود 40 درصد از جمعیت کره زمین به آموزش به زبانی که صحبت می کنند یا می فهمند دسترسی ندارند. گام‌هایی در آموزش چند زبانه مبتنی بر زبان مادری برداشته می‌شود. درک فزاینده ای از اهمیت آن، به ویژه در ابتدای تحصیل، و تعهد بیشتر به توسعه آن در زندگی عمومی وجود دارد.

سازمان یونسکو هر سال قبل از فرارسیدن دوم اسفند به تاریخ خورشیدی و 21 فوریه به تاریخ میلادی برای روز جهانی زبان مادری یک مضوع را انتخاب می کند یا به بیان دقیق تر برای برای حمایت از زبان مادری یک راهکار را بعنوان موضوع ارائه می دهد.

موضوع روز جهانی زبان مادری 2022، «استفاده از فناوری برای یادگیری چند زبانه: چالش‌ها و فرصت‌ها»، نقش بالقوه فناوری را برای پیشبرد آموزش چند زبانه و حمایت از توسعه آموزش و یادگیری با کیفیت برای همه افزایش می‌دهد.

یونسکو، که هماهنگ کننده و برگزار کننده برنامه های این مناسبت است، همه کشورهای عضو خود را به استفاده از زبان مادری در آموزش تشویق کرده است. یونسکو آموزش به زبان مادری را یک حق برای همه کودکان دانسته است.

به باور یونسکو، آموزش به زبانی که کودکان آن را به خوبی درک می کنند، حق کودکان است تا بتوانند از آموزش با کیفیتی برخوردار شوند و از آن لذت ببرند. از سوی دیگر، آموزش به زبان مادری می تواند سبب کاهش تبعیض شود و به همه جانبه و جامع بودن آموزش کمک کند.

ایرینا بوکوا، دبیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی زبان مادری در سال ۲۰۱۲، پیامی منتشر کرده است. او در این پیام گفته که “زبان های مادری ما، هویت ما هستند. با نگهداری آن ها ما در واقع از خود محافظت می کنیم.”

مردم جهان اکنون به نزدیک به ۶ هزار زبان گوناگون سخن می گویند. گمان می رود تا پایان قرن بیست و یکم، نیمی از این زبان ها از بین برود. بر اساس اطلس یونسکو درباره زبان های در خطر نابودی جهان، ۹۶ درصد این زبان ها، توسط چهار درصد از جمعیت جهان استفاده می شوند.

استفاده از زبان مادری در آموزش ابتدایی می تواند در مبارزه با بی سوادی موثر باشد. هدفی که با نام آموزش برای همه، می کوشد تا برخورداری از آموزش ابتدایی را برای همه کودکان و بزرگسالان تا سال ۲۰۱۵ امکان پذیر کند.
هر زبانی، فرهنگی را در دورن خود حمل می کند. گوشه هایی از این فرهنگ می تواند برای زندگی همه انسان ها مفید باشد.

می تواند درسی از گذشتگان برای گسترش توسعه پایدار باشد.  بنابراین، حفاظت از تنوع زبانی در جهان، سبب گسترش فرهنگ صلح و تنوع فرهنگی می شود. دبیرکل یونسکو هم در پیام خود، تنوع فرهنگی را به اندازه تنوع زیستی در طبیعت مهم و تاثیر گذار دانسته است. او به ارتباط بین حفاظت از تنوع زبانی و گسترش توسعه پایدار در جهان اشاره کرده است.