درمان یبوست کودک با چند روش خانگی و سریع

 مدفوع و میزان دفع کودکان شیرخوار با یکدیگر متفاوت است. به همین دلیل، گاهی اوقات کودک هیچ مشکلی ندارد ولی والدین، به ویژه مادرها نگران وجود يبوست در کودک می شوند.

نوزادانی که به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند، به ندرت دچار یبوست خواهند شد، زیرا شیر مادر بهترین تعادل ممکن بین چربی و پروتئین را دارد و بنابراین مدفوع نوزاد تغذیه شده با شیر مادر تقريبا همیشه نرم است، حتی اگر نوزاد چند روز مدفوع نداشته باشد.

نوزادان و شیرخواران ممکن است بعد از هر بار شیر خوردن مدفوع داشته باشند یا این اتفاق ممکن است یک بار در روز یا با فاصله بیشتری باشد. در طول روزهای اول تولد کودک، شکل و نوع مدفوع او چند بار تغییر می کند که بد نیست با چگونگی آن آشنا باشید، زیرا نگرانی های احتمالی شما را کاهش می دهد.

همچنین الگوی فردی مدفوع یک کودک به چیزهایی که می خورد و می نوشد، میزان فعال بودن، سن او و سرعت هضم مواد غذایی در معدهاش ارتباط دارد.

علائم یبوست در کودک و نوزاد

ابتدا باید در نظر بگیرید که چه چیزی برای کودک شما طبیعی است. اگر کودک شیرخشک یا غذای کمکی می خورد، احتمالا مدفوع منظمی یعنی حداقل یک بار در روز یا یک روز در میان دارد، اما برای کودکی که با شیر مادر تغذیه می شود، تعداد دفعات یا الگوی طبیعی برای دفع وجود ندارد.

هر کودکی الگوی خود را دارد و برای کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، حتی یک بار مدفوع در هفته چیزی بی سابقه نیست. پس از مدتی، شما با عادتهای منحصربه فرد کودک خود هماهنگ خواهید شد اما به طور کلی نشانه ها و علایم وجود يبوست در کودکان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• 🔸 مدفوع کم و سفت مدفوع شبیه خاک رس
• 🔸 گلوله‌های سخت مدفوع
• 🔸 زور زدن یا گریه طولانی هنگام تلاش برای اجابت مزاج
• 🔸 رگه‌های خون در مدفوع
• 🔸 کمبود اشتها
• 🔸 شکم سفت و نفخ مکرر
• 🔸 مدفوع سفت قبل از شروع به تغذیه با غذای جامد،( بارزترین نشانه یبوست در نوزادان است)
• 🔸 مدفوع کمتر از معمول؛ به ویژه اگر کودک سه روز یا بیشتر مدفوع نداشته است و در حین عمل دفع به وضوح ناراحت باشد.
• 🔸 مدفوع بسیار آبکی در پوشک کودک وجود داشته باشد یا اگر در حال یادگیری استفاده از توالت است، لباس زیرش کثیف شده باشد. فکر نکنید این علامت همیشه به معنای اسهال کودک است، چون می تواند شواهدی از یبوست باشد، زیرا مدفوع مایع می تواند از کنار انسداد ایجادشده در روده کوچک عبور کند و در پوشک یا لباس زیر کودک ظاهر شود، پس به کثیفی ناشی از دفع، در لباس زیر کودکان خردسال نیز توجه کنید.

دلايل یبوست کودکان

 اضطراب توالت و دستشویی: اگر کودک شما در مورد آموزش استفاده از توالت اضطراب دارد، ممکن است عمدة مدفوعش را نگه دارد. اگر او تمام علایم فشار برای دفع مانند سفت کردن بدن و قرمز شدن صورتش را نشان میدهد، ممکن است واقعا در تلاش باشد که آن را نگه دارد، حتی اگر فرزندتان آموزش توالت رفتن را دیده باشد، باز هم ممکن است در دستشویی برای خالی کردن رودههای خود به اندازه کافی صبر نکند.

این کار می تواند باعث تجمع مدفوع شود که موجب پیچ خوردن و کشیدگی روده بزرگ می شود. بزرگ شدن روده ممکن است منجر به مدفوعهای سفتی شود که بزرگتر از حد طبیعی هستند و دفع آنها دشوار است. همین امر باعث می شود که کودک برای استفاده از لگنچه یا دستشویی، حتی بی میل تر از قبل باشد.

بیماری یا یک عارضه پزشکی: اگرچه غیرمعمول است، اما يبوست میتواند ناشی از یک بیماری نهفته مانند کم کاری تیروئید، مسمومیت غذایی حاد و برخی حساسیت های غذایی و اختلالات متابولیک مربوط به سوخت و ساز بدن باشد. همچنین یبوست در موارد نادر می تواند به وسیله بیماری هیرشپرونگ ایجاد شود. این بیماری ناشی از یک نقص مادرزادی است که مانع از عملکرد درست روده کودک می شود. اگر به نظر میرسد سفت بودن مدفوع کودک دلیل مشخصی ندارد، می توانید از پزشک در مورد ابتلای کودک به عدم تحمل لاكتوز، کم کاری تیروئید، دیابت یا حتی فیبروز کیستیک سؤال کنید.

شیرخشک: اگر کودک را با شیرخشک تغذیه می کنید، این امکان وجود دارد که شیرخشک باعث یبوست او شود و غیرمعمول نیست که پروتئین موجود در شیرخشک های مختلف علت ایجاد یبوست باشد. می توانید در مورد تغییر نوع شیرخشک از پزشک کودک سؤال کنید اما برخلاف آنچه ممکن است شنیده باشید، مقدار آهن موجود در شیرخشک باعث ایجاد یبوست نمیشود.

غذای کمکی و جامد: وقتی کودک غذاهای جامد بیشتری می خورد، تعجب نکنید اگر دچار یبوست خفیفی شود. این یبوست اغلب به دلیل پایین بودن میزان آب مصرفی رخ می دهد. یبوست همچنین ممکن است زمانی که کودک را از شیر می گیرید اتفاق بیفتد، زیرا از شیر گرفتن کودک گاهی منجر به کم آبی بدن می شود. بنابراین به خاطر داشته باشید که با شروع مصرف غذای کمکی در شش ماهگی، به صورت منظم آب جوشیده و خنک شده به کودک بدهید.

کم آبی بدن: اگر بدن کودک دچار کم آبی شود، سیستم بدنی او با جذب مایعات بیشتر، از هرچه می خورد یا مینوشد و همچنین از مدفوع موجود در رودههای او برای دریافت آب کمک می گیرد. نتیجه نیز مدفوعی سفت و خشک است که دفع آن سخت خواهد بود.

مصرف مقدار زیاد غذاهای کم فیبر: اگر کودک مقدار زیادی پنیر، ماست یا کره بادام زمینی بخورد اما میوه، سبزیجات و غلات کامل کافی مصرف نکند، می تواند دچار یبوست شود.

کمبود فعالیت: حرکت و فعالیت به جریان یافتن خون به سمت دستگاه گوارش کودک کمک می کند. بنابراین، اگر کودکی غیر فعال باشد ممکن است در بخش حرکات روده دچار مشکل شود.

نوشیدن مقدار بیش از حد شیر: پر کردن شکم کودک با شیر، به جای خوردن مواد غذایی پرفیبر نیز یکی از علل اصلی یبوست در کودکان نوپا و پیش دبستانی است.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

• 🔸 اگر درمان های ابتدایی مانند تعدیل رژیم غذایی کودک به بهبود وضعیت او کمکی نکند.
• 🔸 اگر سن کودک کمتر از چهار ماه باشد و مدفوع بسیار سفتی داشته باشد یا ظرف ۲۴ ساعت مدفوع نداشته باشد در حالی که قبلا در این دوره زمانی مدفوع داشته است.
• 🔸 اگر کودک غذا نمیخورد، وزن کم می کند یا در مدفوع او خون وجود دارد.

هشدار: هرگز بدون مشورت با پزشک از ملین یا شیاف برای درمان یبوست کودکان استفاده نکنید.

درمان یبوست کودک با روش خانگی

 استفاده از کرم برای التیام زخم ناشی از یبوست: اگر مدفوع کودک به قدری خشک و سفت است که کمی خون یا حتی پارگی های کوچکی به نام شقاق در پوست ظریف اطراف مقعدش مشاهده می کنید، لازم است درباره این پارگیها با پزشک کودک صحبت کنید. همچنین می توانید برای کمک به التیام زخم کمی از یک کرم که پزشک آن را تأیید کرده باشد، به این ناحیه بزنید و آن را تمیز و خشک نگه دارید.

داروهای گیاهی برای یبوست-شربت های گیاهی برای درمان یبوست کودک-یبوست کودک-ازمایشات یبوست در کودک-درمان یبوست کودک

افزایش فعالیت: اگر کودک شروع به خزیدن کرده است، او را تشویق کنید چند دور بخزد. اگر هنوز به این مرحله نرسیده، سعی کنید به جای آن، پاهای او را ورزش دهید؛ به این شکل که او را به پشت بخوابانید، به آرامی پاهایش را در یک حرکت دایره ای رو به جلو شبیه رکاب زدن یک دوچرخه حرکت دهید اما اگر کودک راه افتاده است یا خردسال است، او را تشویق کنید که هر روز مقداری راه برود.

افزایش فیبر دریافتی: مقدار زیادی غلات کامل، میوه و سبزیجات به کودک بدهید. زردآلو، آلو، نخودفرنگی، لوبیا، کلم بروکلی و البته آلوی بخارا گزینه های خوبی هستند. اگر کودک خردسال طعم آلو بخارا را دوست ندارد، سعی کنید آب آلو بخارا را به شیر او اضافه کنید. ریختن ۲۹ میلی لیتر آب آلو بخارا در نصف فنجان شیر بسیار مؤثر خواهد بود.

افزایش مایعات مصرفی: آب بهترین گزینه است، اما کمی آب آلو بخارا یا آب سیب نیز می تواند کمک کند. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و از بین رفتن اشتها، مصرف آبمیوه کودک را به یک دوم فنجان تا سه چهارم فنجان یعنی معادل ۱۱۸ تا ۱۷۷ میلی لیتر محدود کنید.

داروهای گیاهی برای یبوست-شربت های گیاهی برای درمان یبوست کودک-یبوست کودک-ازمایشات یبوست در کودک-درمان یبوست کودک

بررسی وضعیت دفع کودک: سعی کنید بفهمید که آیا فرزند شما عمدة دفعش را نگه میدارد یا خیر. برخی از کودکان با استفاده از توالت بیرون از خانه راحت نیستند. برخی کودکان نیز پس از آنکه یک بار مدفوع سفتی داشته اند که به دشواری دفع شده است، شروع به مقاومت در برابر دستشویی رفتن می کنند. نگه داشتن مدفوع تنها باعث بدتر شدن يبوست می شود. بنابراین، اگر حدس میزنید مشکل یبوست فرزندتان به این دلیل است، حتما با پزشک کودک صحبت کنید.

پرهیز از اجبار کودک به دستشویی رفتن: کودک را قبل از اینکه آمادگی پیدا کند، وادار به یادگیری توالت رفتن نکنید. وادار کردن کودک به استفاده از لگنچه می تواند او را از آن بترساند یا بیزار کند و در نهایت منجر به این شود که مدفوع خود را نگه دارد. اگر متوجه شدید فرزندتان مدفوعش را نگه میدارد، مقدار فیبری را که می خورد افزایش دهید و آموزش توالت رفتن را متوقف کنید و تا وقتی نشانه های آمادگی واقعی کودک را ببینید برای امتحان دوباره آموزش توالت رفتن صبر کنید.

پرهیز از دادن غذاهای ایجاد کننده یبوست: این غذاها شامل موز، هویج یا کدوی پخته و مقادیر زیادی از فراورده های لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و بستنی هستند. دو فنجان لبنیات در روز برای یک کودک خردسال مناسب است. هر فنجان معادل یک فنجان شیر یا ماست یا ۴۲ گرم پنیر سفت است.

تحقیق در مورد تغییر نوع و نشان تجاری شیرخشک: تغییر شیرخشک کودک پس از تأیید پزشک نیز شاید بتواند مؤثر باشد. پس بد نیست که یک شیرخشک دیگر را با مشورت پزشک اطفال امتحان کنید.

تشویق کودک به استفاده از لگنچه: اگر کودک می گوید که هرگز احساس آمادگی نمی کند، سعی کنید او را به شکل درست و دور از فشاری وادارید که بعد از صبحانه و شام فقط پنج تا ۱۰ دقیقه روی لگنچه بنشیند. کودکانی که مدتی طولانی یبوست داشته اند ممکن است به موقع متوجه پر شدن مجرای مقعد خود نشوند. با کتاب خواندن برای کودک در حین نشستن او روی لگنچه، توالت رفتن را به اوقات خوشایندتری برایش تبدیل کنید اما اگر تمایل ندارد، او را مجبور نکنید که در آنجا بماند، وگرنه کم کم به این نتیجه می رسد که استفاده از توالت یک تنبيه است.

ماساژ شکم با روغن زیتون: سه انگشت زیر ناف او در سمت چپ و پایین شکم را اندازه بگیرید و فشار ملایم، اما محکمی را با نوک انگشتان خود وارد کنید. تا حدی فشار دهید که یک توده یا سفتی را حس کنید. فشار ملایم اما ثابت را برای حدود سه دقیقه حفظ کنید اما ماساژ شکم و بدن برای کودک مبتلا به ریفلکس معده توصیه نمیشود.

ملین: برای استفاده از یک ملین از پزشک سؤال کنید و هرگز بدون تأیید وی، به کودک ملین ندهید. اگر کودک يبوست شدید داشته باشد، پزشک ممکن است پیشنهاد کند یک شیاف گلیسیرین را امتحان کنید. شیاف، مقعد کودک را تحریک و کمک می کند تا یک نوبت دفع داشته باشد اما هیچ وقت بدون نظر پزشک و به طور منظم از شیاف استفاده نکنید، زیرا ممکن است کودک به آن وابسته شود یا عوارض ناخواستهای بروز کند که درمان آنها مشکل تر باشد.

مواد غذایی راحت هضم: اگر کودک شما برای خوردن انواع غذاهای کمکی به اندازه کافی بزرگ شده، یعنی بزرگتر از شش ماه است، بد نیست سعی کنید با قاشق غذاخوری کودک کمی پوره آلو، زردآلو یا گلابی برای کمک به شل شدن مدفوعش به او بدهید.

بهترین و سریع‌ترین درمان یبوست کودکان چیست؟

به‌طورمعمول، یبوست به‌دلیل سفت شدن مدفوع رخ می‌دهد که می‌تواند به دلایل مختلفی، از جمله رژیم غذایی نامناسب، کم‌آبی بدن، مصرف برخی داروها یا یک مشکل پزشکی رخ دهد. بهترین و سریع‌ترین درمان یبوست کودکان، اصلاح رژیم غذایی، ورزش، مصرف مایعات فراوان به همراه غذاهایی مانند کدوحلوایی، زیتون، روغن زیتون و آلو است که ملین‌های طبیعی هستند. اگر کودک مشکل جدی‌تری کنار یبوست مزمن دارد، ممکن است به ترکیبی از داروها مانند ملین‌های محرک و اصلاح سبک زندگی نیاز داشته باشد که باید توسط پزشک راهنمایی شود.