آموزش دستور پذیری به کودک

آموزش دستور پذیری به کودک

والدین برای آموزش و مراقبت از فرزندانشان، گاهی از فرمان یا دستور استفاده می کنند ولی دستور دادن روش هایی دارد که باعث اجرای دستور توسط طرف مقابل می شود. اگر روش صحیح دستور دادن را رعایت نکنیم، حتی اگر دستورمان به نفع طرف مقابل باشد، اجرا نمی شود. پس در این مقاله از کودک الکترونیک به آموزش دستور پذیری به کودک می پردازیم.

روش های صحیح دستور دادن به کودک

🔺 همیشه به کودکتان دستور صریح ندهید.

🔺 پیشنهاد جایگزین

🔺 زمان مناسب دستور

🔺 مسابقه

🔺 جدول ستاره ها

🔺 برای کودک حق انتخاب قائل شوید

🔺 گاهی بجای دستور دادن، پرسشگر باشیم

🔺 گاهی وضع موجود را برای کودکتان توصیف کنید

🔺 چه کاری بکن

🔺 تکرار قسمت مهم

🔺 ارائه جایگزین

🔺 گاهی به جای دستور دادن، احساس شخصی مان را بیان کنیم

همیشه به کودکتان دستور صریح ندهید:

اگر کودک پیوسته امر و نهی بشنود، نمی توان توقع داشت که همه آن ها را اجرا کند. پس در طول روز فقط چند دستور صریح بدهید. برای مثال: نمی توان قاطع دستور داد که همین الان برو بخواب. از دستورهای قاطع و صریح برای مواقعی که خطری کودک را تهدید می کند استفاده کنید.مثلا موقع عبور از خیابان بگویید: ایست

پیشنهاد جایگزین:

وقتی کودک در حال انجام کاری است، مثلا روی مبل می پرد و از آن لذت می برد، اگر مادر 20 بار هم بگوید « نپر» فایده ای ندارد. پس چه باید کرد؟

مادر به جای آن باید بازی مناسبی را به بچه پیشنهاد کند که همان لذت را به کودک بدهد.برای مثال بگوید: بیا روی بالش ها بپر؛ یا بیا باهم بالا بلندی کنیم.

در جایگزینی اگر کودک مشغول بازی حرکتی- هیجانی است، باید پیشنهادی که می دهید هم حرکتی -هیجانی باشد. اگربه جای یک بازی پر جنب و جوش بگوییم بیا بنشین رنگ آمیزی کن، کودک در آن لحظه هرگز حاضر نیست آن لذت و هیجان را رها کند و سراغ رنگ آمیزی بیاید.

زمان مناسب دستور:

وقتی کودک مشغول کاری است، مثلا کارتون تماشا می کند، به او بگویید وقتی کارت تمام شد، یا وقتی کارتون تمام شد، برو مشق هایت را بنویس. در این روش کودک یاد میگیرد که باید یک کار را تمام کند و سراغ کار دیگری برود؛ ولی اگر بگویید تلویزیون را خاموش کن و مشق هایت را بنویس، نه تنها دستور اجرا نمی شود، کودک داشتن پشت کار و اتمام کارها را یاد نمی گیرد. پس به نوع فعالیت های کودک بها دهید.

مسابقه:

بجای دستور دادن آن کار را بصورت مسابقه اجرا کنید. مثلا بجای گفتن برو دستشویی، بگویید: هر کسی زودتر به در دستشویی برسد او اول به دستشویی می رود.

جدول ستاره ها:

برای کودک حق انتخاب قائل شوید:

برای این کار، 2 حق انتخاب در نظر بگیرید و به جای دستور دادن به او بگویید: اول دست شویی می روی، بعد مسواک می زنی؟ یا اول مسواک می زنی، سپس دست شویی می روی؟

در این روش، شما به کودک گفته اید که مسواک بزن و دست شویی برو. در عین حال، کودک خودش انتخاب کرده که کدام کار را اول و کدام را دوم انجام دهد، و هر دو را اجرا می کند. دستوری هم در کار نبوده است.

گاهی به جای دستور دادن، پرسشگر باشیم:

برای مثال، بپرسیم: عزیزم جوراب هایت را پوشیدی؟ عزیزم، غذایت را خوردی؟

گاهی وضع موجود را برای کودکتان توصیف کنید:

برای مثال: عزیزم چراغ اتاقت روشن است! پسرم کیفت جلوی در است!

چه کاری بکن:

بجای گفتن چه کاری نکن بگویید چه کاری بکن، مثلا: بجای داد نزن بگویید ارام حرف بزن.

تکرار قسمت مهم:

وقتی چیزی را به کودک تذکر می دهیم، قسمت مهم جمله را از او بپرسیم و او تکرار کند تا در ذهنش بماند. در این روش، ما دستور نداده ایم؛ بلکه با هم به این نتیجه رسیده ایم.

برای مثال، می گوییم: ساعت 5 به پارک می روی. ساعت چند؟

ارائه جایگزین:

وقتی کودک به شئ خطرناکی مثل چاقو دست می زند، اگر به او بگویید: بده، مطمئنا نمی دهد، و حتی شروع به دویدن هم می کند. مادر هوشیار باید یک شئ جایگزین مثل چاقوی پلاستیکی بیاورد و بگوید: بیا این را بگیر. با گرفتن آن، کودک دیگر حاضر است چاقو را به مادر بدهد.

گاهی به جای دستور دادن، احساس شخصی مان را بیان کنیم.

برای مثال، می گوییم: مامان و بابا دوست ندارند دخترشان مریض بشود؛ پس لباس هایت را بپوش.

باید و نباید های دستور دادن به کودک

در دستور دادن، از فعل های معکوس استفاده نکنید. برای مثال: وقتی بچه کار خطایی می کند، نگویید، آفرین،آفرین؛ زیرا بچه دچار دوگانگی می شود.

دیگه نبینم: وقتی بچه مشغول کار بدی است، به او نگویید: دیگر نبینم به آن چاقو دست بزنی. با این حرف، کودک فکر می کند که شما می گویید وقتی حواس من نیست، به چاقو دست بزن. پس برای او توضیح دهید که چاقو برای بازی کردن نیست. بگویید: بیا برویم با چاقو برایت پوست میوه را بگیرم.

-موقع دستور دادن، او را تحقیر و سرزنش نکنید. برای مثال، نگویید: تو شلخته ای و اتاقت همیشه به هم ریخته است؛ برو جمعش کن. بلکه بدون تحقیر و توهین، خواسته تان را به روش های ذکر شده بیان کنید. وقتی به بچه برچسب می زنید، کودک در دل می گوید: من که شلخته هستم؛ پس چرا باید اتاقم را جمع کنم.

-موقع دستور دادن، کودک را نترسانید؛ چون ممکن است کودک در آن لحظه دستور را اجرا کند، ولی آن ترس همیشه در ذهنش می ماند و آن دو موضوع را در ذهنش به هم مرتبط می کند. برای مثال نگویید: اگر غذایت را نخوری، کوچولو می شوی. در این صورت، کودک از غذا لذتی نمی برد و آن را از روی ترس می خورد.

-برای اجرای دستور، به کودک رشوه ندهید ( به قسمت تفاوت رشوه و پاداش مراجعه شود).

اگر رشوه بدهید، کودک یاد می گیرد که همیشه قبل از انجام کاری، تقاضای پاداش کند. شما باید وقتی کودک، دستوری را به رفتار تبدیل کرد برای مثال: 5 روز متوالی مسواک زد، به او جایزه بدهید(جدول ستاره ها).

–یک دستور را بارها تکرار نکنید، کودک یاد میگیرد که مامان، دستور را باز هم تکرار می کند، پس دفعات اول لازم نیست دستور را اجرا کنم.

-اگر خواسته تان را در زمان مناسب مطرح کنید، نیازی نیست بارها آن را تکرار کنید..

پس برای کلام و دستورهایتان ارزش قائل شوید و بارها آن را تکرار نکنید.

-برای مثال، پشت سر هم به کودک نگویید: جیش داری؟ دستشویی برو، بلکه حدود دو یا سه ساعت یکبار او را تا دستشویی همراهی کنید.

3 نکته مهم در دستور دادن به کودک:

وقتی به کودک دستور می دهید، مراقب باشید که اعتماد به نفس او تخریب نشود، برای این کار باید:

الف) به کودک بفهمانید که دوستش دارید. برای مثال، کودک را در آغوش بگیرید که بفهمد دوستش دارید؛ یا هم قد او شوید با صدای ملایم و ارام با او صحبت کنید و سپس خواسته تان را بگویید.

ب) او را سرزنش نکنید. مثلا نگویید همیشه اتاقت نامرتبه! برو جمعش کن.

ج) خواسته تان متناسب با توانایی کودکتان باشد. اگر خواسته تان طوری باشد که کودک توانایی انجام آن را نداشته باشد، و کودک نتواند آن را انجام دهد، اعتماد به نفس او کم می شود و به خود می گوید: من از عهده هیچ کاری بر نمی آیم.

شرایط درخواست صحیح به کودک

1- دستور را روشن و واضح بیان کنید: اگر به فرزندتان بگویید پسر خوبی باش، یا کار بد نکن، چه مفهومی دارد؟ این دستورها، مبهم است. باید منظورتان را کوتاه و جزء به جزء بیان کنید؛ برای مثال در مهمانی چیزی خواستی، اجازه بگیر یا روی مبل ها راه نرو.

2-دستور باید کوتاه باشد. هرچه شمار کلمات کمتر و جمله کوتاه تر باشد، امکان اجرای آن بیشتر است. برای مثال، اگر بگوییم « عزیزم؛ مسواک» یا « مامان، چاقو» مطمئن باشید که کودک، مفهوم آن ها را می فهمد.

3- در دستور، توضیح اضافه ندهید، چون ممکن است جنبه توهین و سرزنش پیدا کند و احتمال اجرا را کم کند.

4- در دستورها، اسم کودک را صدا نزنید.

چون تمرکز روی رفتار است و نه روی اشخاص. پس سعی کنید در دستورها جمله را با عزیزم، پسرم و دخترم شروع کنید تا اسمش را نیاورید.برای مثال بگویید: عزیزم، مسواکت. اگر با فریاد بگویید: مرررریم … کودک زیر سوال می رود و اصلا متوجه نمی شود که برای چه کاری توبیخ می شود.

5- در دستور، ابتدا کار مثبت او را زیر ذره بین ببرید و او را تشویق کنید.سپسدر انتها خواسته تان را بگویید. اینجور ، احتمال اجرا خیلی بیشتر می شود.

مثال: تو که دختر خوبی هستی و مشق هایت را به موقع نوشته ای، حالا وسایلت را هم جمع کن. اگر بگوییم: هر وقت مشق هایت را می نویسی، بعدش وسایلت اینجا ریخته، کودک منظورما را متوجه نمی شود.

6- در مواقعی که می دانید کودک مثلا به علت خستگی زیاد، فرمان شما را اجرا نخواهد کرد، هرگزخواسته تان را به زبان نیاورید و آگاهانه بی توجهی کنید. برای اجرای دستورهایتان صبور باشید؛ زیرا اگر از کوره در بروید، به هدف مورد نظرتان نمی رسید.

در دستورهایی که می دهیم، باید عزت نفس، اعتماد به نفس، خلاقیت و مسئولیت پذیری کودک حفظ و تقویت شود.

لازمه فرزند پروری، داشتن صبر و حوصله و تحمل است.

وقتی به کودک خود دستور می دهید، مراقب باشید که اعتماد به نفس، عزت نفس، عزت نفس، خلاقیت و استعداد او تخریب نشود و نشان دهید که او را دوست دارید.

اگر به کودک فشاور تربیتی وارد کنیم، تعادل روانی او به هم می خورد، یا گوشه گیر می شود و دست به کاری نمی زند، یا بی خیال همه چیز می شود و بدون توجه به تذکر دیگران، لجبازی می کند.

موضوعات ارائه شده در این مقاله:آموزش دستور پذیری به کودک-روش های صحیح دستور دادن به کودک-باید و نباید های دستور دادن به کودک-3 نکته مهم در دستور دادن به کودک-شرایط درخواست صحیح به کودک-آموزش دستور پذیری به کودک-روش های صحیح دستور دادن به کودک-باید و نباید های دستور دادن به کودک-3 نکته مهم در دستور دادن به کودک-شرایط درخواست صحیح به کودک-آموزش دستور پذیری به کودک-روش های صحیح دستور دادن به کودک-باید و نباید های دستور دادن به کودک-3 نکته مهم در دستور دادن به کودک-شرایط درخواست صحیح به کودک