پاورپوینت تنظیم بیان ژن

تنظيم بيان ژن در پروکاريوت ها بر عهده ي اپران ها است.
اپران بخشي از DNA است كه شامل دو بخش تنظيم كننده و ساختاري است

اپران مربوط به سلول هاي پروكاريوتي است و توسط ژاكوب و مونو براي

توضيح نحوه ي بيان هماهنگ ژن ها در باكتري ها پيشنهاد شده است .

توجه کنيم که اپران دو رشته اي است و بخشي از DNA مي باشد.

بخش تنظیم کننده

بخش تنظيم كننده خود شامل دو قسمت راه انداز و اپراتور است

1- بخش تنظيم كننده ، بيان همزمان ژن ها را كنترل مي كند.

2-اپراتور و راه انداز كنار همديگر هستند .

بخش  ساختاری

بخش ساختاري بخشي است كه از روي آن mRNA رونويسي مي شود.

بخش ساختاري خود مي تواند شامل چندين ژن باشد .

مهار كننده

بخشي به نام ژن تنظيم كننده كه ممكن است فاصله ي زيادي از راه انداز داشته باشد باعث توليد پروتئيني به نام مهار كننده مي شود ( پروتئين تنظيم كننده )

چسبيدن مهار كننده به به اپراتور ، سدي در جلو RNAپلي مراز ايجاد مي كند كه در نتيجه ژن خاموش مي شود.

توجه کنيم که مهار کننده خود داراي يک ژن است که دستور ساخت آن را مي دهد.

اپران مهار کننده مي تواند که اپراتور نداشته باشد چون در اين صورت حالت دور باطل به وجود مي آيد!

اُپران چند ژنی

اپران مي تواند چند ژني يا تک ژني باشد در نتيجه در باکتري ها mRNA ي تک ژني و چند ژني هر دو مشاهده مي شود.

در اپران چند ژني ، هر ژن داراي جايگاه آغاز رونويسي و جايگاه پايان رونويسي است.

در يک mRNA چند ژني هم هر رونوشت ژن داراي رمز آغاز و رمز پايان جداگانه است.

اُپران لک

در اپران لك با ورود لاكتوز به محيط ، لاكتوز در باكتري به الولاكتوز (عامل تنظيم كننده) تبديل مي شود كه الولاكتوز به مهار كننده (پروتئين تنظيم كننده ) مي چسبد و از اتصال آن به اپراتور جلوگيري مي كند و بنابر اين اپران لك روشن مي شود.

توجه کنيم که به مهار کننده ، پروتئين تنظيمي و به الولاکتوز عامل تنظيمي نيز گفته مي شود.