علت ریزش آب دهان کودک
دلیل آبریزش دهان نوزاد من چیست؟
ریزش آب دهان نوزاد در دو سال اول زندگی او یک اتفاق رایج و شایع محسوب می‌شود. اغلب نوزادان در سن 18 تا 24 ماهگی به‌طور کامل قدرت بلع و کنترل ماهیچه‌های دهان را ندارند. همچنین به دلیل دندان در آوردن نوزادان در این بازه زمانی، آبریزش دهان آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.
شش غده بزاقی در قسمت پایین دهان، اطراف گونه‌ها و نزدیک دندان‌های جلویی قرار گرفته‌اند. این غده‌ها معمولا بین 2 تا 4 پیمانه بزاق در روز ترشح می‌کنند. اگر میزان مصرف بزاق بیش از این مقدار باشد ریزش آب دهان امر بدیهی خواهد بود.
از طرفی ریزش آب دهان نوزاد در خواب طبیعی بوده و اکثر بچه‌ها آن را تجربه می‌کنند. در صورتی که میزان آب دهان نوزاد بسیار زیاد باشد، احتمال وجود دلیل پزشکی همچون بیماری‌های عصبی و فلج مغزی وجود دارد و دیگر نمی‌توان آن را در نوزادان یک امر شایع و رایج دانست.
بیشتر بخوانید: انواع خون دماغ کودک و درمان آن 👃
علت ریزش آب دهان کودک بالای 2 سال
ریزش آب دهان در نوزادان و کودکان خردسال طبیعی است، اما وقتی این موضوع در کودکی بالای 2 سال رخ می‌دهد، ممکن است والدین را نگران کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل ریزش آب دهان در کودکان بالای دو سال، راهکارهای درمانی، و سؤالات متداول شما بپردازیم.
چرا ریزش آب دهان در کودک بالای 2 سال اتفاق می‌افتد؟
در حالت عادی، کودکان با افزایش سن مهارت‌های بلع و کنترل عضلات صورت را بهتر یاد می‌گیرند. اگر ریزش آب دهان پس از سن 2 سالگی ادامه داشته باشد یا مجدداً ظاهر شود، می‌تواند به دلایل زیر باشد:
۱. ضعف عضلات دهان و صورت
یکی از رایج‌ترین دلایل ریزش آب دهان، ضعف عضلات دهان، فک یا زبان است. اگر عضلات این نواحی نتوانند حرکات لازم برای بلع بزاق را به درستی انجام دهند، آب دهان ممکن است از دهان خارج شود.
۲. مشکلات ساختاری دهان یا دندان
ناهنجاری‌های فکی، عدم تناسب بین فک بالا و پایین، و یا رویش نامنظم دندان‌ها می‌تواند منجر به باز ماندن دهان و در نتیجه جاری شدن آب دهان شود.
۳. مشکلات تنفسی
کودکانی که دچار آلرژی‌های فصلی، بزرگی لوزه‌ها یا انحراف تیغه بینی هستند، معمولا مجبور می‌شوند از راه دهان نفس بکشند. این نوع تنفس، بلع مکرر بزاق را مختل می‌کند.
۴. اختلالات عصبی یا رشدی
برخی کودکان با بیماری‌هایی مثل فلج مغزی (CP)، اوتیسم یا اختلالات حرکتی دیگر ممکن است کنترل عضلات صورت را به خوبی نداشته باشند، که این موضوع باعث ریزش آب دهان می‌شود.
۵. تمرکز شدید یا خستگی
گاهی کودک هنگام انجام کارهایی که نیاز به تمرکز بالایی دارد (مثل نقاشی، بازی، یا تماشای تلویزیون)، کمتر متوجه بلع بزاق خود می‌شود. همچنین خستگی مفرط نیز می‌تواند باعث کاهش کنترل عضلات دهان شود.
علائم هشداردهنده‌ی نیاز به بررسی تخصصی
اگر ریزش آب دهان کودک شما همراه با علائم زیر باشد، بهتر است حتماً به پزشک متخصص اطفال یا گفتاردرمانگر مراجعه کنید:
- گفتار نامفهوم یا لکنت زبان
- مشکل در بلع غذا یا نوشیدنی
- ضعف یا ناهماهنگی در حرکات صورت
- وجود سابقه‌ی اختلالات رشدی
- بدتر شدن تدریجی علائم
راهکارهای مدیریت و درمان ریزش آب دهان کودک
درمان ریزش آب دهان بسته به علت زمینه‌ای آن متفاوت است. چند روش مؤثر شامل:
- تمرینات گفتاردرمانی: کمک به تقویت عضلات زبان و لب‌ها.
- فیزیوتراپی دهان و صورت: آموزش تکنیک‌های بلع صحیح و تقویت ماهیچه‌های فک و صورت.
- اصلاح مشکلات تنفسی: در صورت نیاز، درمان آلرژی‌ها یا انجام جراحی‌های کوچک برای برداشتن لوزه‌ها.
- آموزش رفتارهای جدید: یادآوری مرتب به کودک برای بستن دهان و بلعیدن آب دهان در فواصل زمانی مناسب.
- استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی: در مواردی که مشکلات ساختاری دهان عامل مشکل باشد.
بیشتر بخوانید: علت دندان قروچه کودکان در خواب و بیداری
علت ریزش آب دهان کودک در خواب + راهکارهای کاربردی
ریزش آب دهان کودک در خواب یکی از نگرانی‌های رایج والدین است. هرچند در اغلب موارد این اتفاق طبیعی است، اما شناخت علل آن می‌تواند به والدین کمک کند تا در صورت نیاز، اقدام مناسب انجام دهند.
دلایل اصلی ریزش آب دهان کودک در خواب
۱. تنفس دهانی
بسیاری از کودکان به دلیل گرفتگی بینی، آلرژی، یا مشکلاتی مانند بزرگی لوزه‌ها یا انحراف بینی مجبور می‌شوند در خواب از راه دهان نفس بکشند. این حالت باعث باز ماندن دهان و در نتیجه ریزش آب دهان می‌شود.
۲. شل شدن عضلات هنگام خواب
در خواب، بدن وارد مرحله‌ی ریلکسی عمیق می‌شود و عضلات فک و صورت شل می‌شوند. این شل شدن عضلات، خصوصاً اگر دهان باز بماند، می‌تواند منجر به خارج شدن بزاق شود.
۳. تولید زیاد بزاق
برخی کودکان به صورت طبیعی بزاق بیشتری تولید می‌کنند. هنگام خواب، وقتی بلع کمتر اتفاق می‌افتد، بزاق اضافی می‌تواند از دهان خارج شود.
۴. مشکلات ساختاری دهان یا فک
مشکلات ارتودنسی یا ساختاری مانند ناهماهنگی فک بالا و پایین ممکن است باعث شود کودک نتواند دهانش را در خواب کامل ببندد و بزاق به بیرون بریزد.
۵. اختلالات عصبی یا رشدی
در کودکان مبتلا به بیماری‌هایی مانند فلج مغزی یا اختلالات عضلانی-عصبی، کنترل بلع بزاق دشوارتر است، به ویژه هنگام خواب.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد، ریزش آب دهان در خواب مشکلی ایجاد نمی‌کند و با رشد کودک بهبود می‌یابد.
اما اگر علائم زیر را مشاهده کردید، بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- صدای خروپف بلند یا نفس‌کشیدن سخت در خواب
- خواب‌آلودگی بیش از حد در روز
- مشکلات گفتاری یا بلع
- تورم غیرعادی در ناحیه گلو یا لوزه‌ها
راهکارهای کاهش ریزش آب دهان کودک در خواب
- درمان آلرژی‌ها و گرفتگی بینی
- معاینه لوزه‌ها و بینی توسط پزشک متخصص
- آموزش صحیح تنفس از راه بینی
- مراجعه به ارتودنتیست در صورت وجود مشکلات فکی
- تمرینات تقویت عضلات دهان با کمک گفتاردرمانی
بیشتر یدانید: درمان شپش سر کودکان در خانه در یک شب
سوالات متداول
ریزش آب دهان در کودک بالای 2 سال موضوعی است که باید با دقت بررسی شود، ولی در بیشتر موارد با تشخیص صحیح و مداخلات ساده قابل درمان است. والدین باید به نشانه‌های همراه دقت کنند و در صورت نیاز از کمک متخصصان گفتاردرمانی، ارتودنسی یا اطفال بهره ببرند.
اگر نگران وضعیت کودک خود هستید، بهتر است بدون استرس و با مشورت حرفه‌ای اقدام کنید تا بهترین نتیجه حاصل شود. 🌸
